Knettergek word ik er af en toe van; de cliëntonvriendelijkheid van sommige artsen. De laatste maanden ben ik menigmaal gefrustreerd en verdrietig thuisgekomen na een gesprek met een arts. Het valt me op dat sommige artsen amper luisteren maar vooral hun eigen verhaal afdraaien. Of invullen in plaats van uitvragen. Wat is er gebeurt met het stellen van een goede, ouderwetse open vraag?
Patiënt of cliënt?
Ik hou meer van de term cliënt dan van het woord patiënt in deze. Een cliënt is iemand aan wie diensten verleend worden. Als defenitie voor het woord patiënt stelt wikipedia het volgende; De patiënt is een zorgbehoevende en geniet de zorgen of het toezicht van een zorgverlener. Een patiënt is iemand met een zelfzorgtekort. Deze patiënt kan een ziekte, aandoening of letsel hebben.
Veel artsen lijken uit te gaan van de definitie waarbij de patiënt iemand is met zelfzorg tekort. In plaats van uit te vragen waar ik tegenaan loop, vertellen ze vooral wat ik zou moeten doen. De keren dat ik aan het einde van zo’n gesprek nog duidelijk probeer te maken dat datgene waar ze me zojuist ongevraagd advies over hebben gegeven, helemaal niet is waarom ik überhaupt bij de betreffende arts kwam, zijn niet meer op twee handen te tellen. Alsof ik zélf niet kan nadenken. Alsof ik zélf niet een idee heb wat er aan de hand is met mij. Of wat er nodig is om te herstellen. En me dan wél het advies geven naar mijn lichaam te luisteren! Maar als ik naar mijn lichaam moet luisteren, waarom luistert u dan niet naar mij !?
De hulpverlener als cliënt
Wellicht kom het doordat ik zélf de afgelopen twintig jaar in de hulpverlening heb gewerkt. Het grootste gedeelte daarvan werkte ik in het gedwongen kader, waarbij de kinderrechter een maatregel heeft opgelegd en daarmee bepaald heeft dat er hulp voor een kind of jongere moet komen. Ik ben uitvoerig opgeleid en getraind in het luisteren naar de kinderen en diens ouders met betrekking tot hún visie op de problematiek. . De laatste jaren is daar bijgekomen dat er veel gerichter gevraagd en geluisterd werd naar hún visie op de oplossing. Een kentering die hard nodig was, maar dat terzijde.
Nu ik aan de andere kant van de tafel zit voelt het soms alsof ik een sprongetje terug in de tijd maak. Kennelijk weet ik helemaal niet wat mij mankeert en heb ik al helemaal geen idee wat ik nodig heb op de weg naar herstel.
Meneer Dokter, wat fijn dat u wilde luisteren
Gelukkig zijn er ook artsen die wél oprecht luisteren. Tot nu toe is het mijn ervaring dat dit met name de wat jongere artsen zijn. Of diegenen die persoonlijke ervaring hebben met ziekzijn of zieken in hun omgeving. Een verademing vind ik de artsen, fysiotherapeuten en ergotherapeuten die zich richten op balans. Wat gaat er goed, wat gaat er minder goed. Die mijn kennis van mijn lichaam naast hun kennis van mijn aandoening leggen waardoor we samen een plan van aanpak kunnen creëren. Begrijp me niet verkeerd, ik heb veel moeten leren de afgelopen jaren. De dingen díe ik heb geleerd, heb ik kunnen leren van diegenen die me als volwaardig gesprekspartner behandelden. Niet als een patiënt die vooral even naar meneer de Dokter moest luisteren.
Luister naar de ander
Er is een citaat wat ik heel mooi vind en dat luidt als volgt; Wees steeds bescheiden, zachtmoedig en geduldig, en verdraag elkaar uit liefde.
Al die jaren als hulpverlener probeerde ik dit te hanteren als leidraad. Wees vriendelijk en geduldig. Wees bescheiden, je hebt niet alle wijsheid in pacht. Meer dan eens zal ik hierin niet geslaagd zijn. Maar nu ik aan de andere kan van de tafel zit als patiënt, client of hoe je het ook wil noemen leer ik wederom hoe belangrijk het is om écht, oprecht naar de ander te luisteren. Niet luisteren om advies te geven, maar luisteren om te begrijpen. Dat advies mag pas daarná komen. Pas dan zal het advies gehoord, begrepen en opgevolgd kunnen worden.
