Via sociale media volg ik enkele interessante mensen met een chronische ziekte. Fitspo is niet aan mij besteed, illspo des te meer! Onlangs verbrak een illfluencer een taboetje onder chronisch zieken. Ze durfde namelijk toegeven dat ze zich bepaald voelt door haar ziekte. Het maakte haar tot wie ze is en hoe ze leeft, schreef ze. En dat het niet eenvoudig is om luidop te zeggen op sociale media. Alsof het een soort capituleren is, een toegeven aan je ziekte. Alsof kwetsbaarheid een vies beestje is.

Identified

Nochtans zit er wel iets in, in de uitspraak dat ze zich “identified” voelde met haar chronische ziekte. Sommige mensen lezen dat als zeggen dat je je kop erbij neerlegt en de strijd opgeeft. Dat de ziekte baas is. Maar zo voel ik het niet aan. Ik denk net dat het heel bevrijdend kan zijn om te erkennen dat je leven grotendeels bepaald is en jij grotendeels gevormd werd door je chronische aandoening. Het dapper blijven ontkennen verspeelt nu eenmaal de zo kostbare energie die je al te weinig hebt om mee te beginnen.

Hoe zie ik dat?

Interessant genoeg dus om eens na te denken hoe ik dat concreet voor mezelf zie. Zou ik iemand helemaal anders zijn zonder die ziekte? Zouden andere gebeurtenissen in mijn leven een ander mens gemaakt hebben van mij? Spannende vraag zonder zeker antwoord. Al is het antwoord op de vraag of ik me identifieer met mijn ziekte voor mij eigenlijk niet belangrijk in die zin dat ik hoe dan ook het leven leef dat ik te leven heb. Hoe dan ook, Ik ontdekte twee kanten aan dat antwoord.

Persoonlijk

Allereerst: Als ik denk aan mezelf zie ik een creatief, zorgzaam, gevoelig maar pittig persoon. Iemand die altijd wil bijleren, gek is op lezen, een trouw, attent beestje is met een rijk innerlijk leven en nog zo een paar dingen. Ik zie me niet als eerste als ziek persoon, zo blijkt. Net zomin als ik me identificeer als single bijvoorbeeld. (Al ben ik heel nieuwsgierig hoe mijn omgeving daarover denkt. Ik denk dat ik dat kan lezen uit hoe ze met me omgaan.) Ja, de loop van mijn leven heeft bepaalde aspecten van mijn persoonlijkheid verdiept. Dus ja, ook mijn ziekte en alle ervaringen die ik daardoor opdeed. Maar in mij zit ook nog steeds die moeder en partner en de collega. Ook al zie jij die stukken van mij niet, ik weet dat ze er zijn. Ze uiten zich gewoon anders door mijn omstandigheden: bijvoorbeeld in mijn begaanheid met mijn vriendjes en vriendinnetjes, in mijn creaprojektjes etc.

De ziekte koos

Maar het valt anderzijds ook niet te ontkennen dat de echt concrete invulling van mijn leven weldegelijk gevormd is door mijn chronisch ongezonde conditie. En dat dat het meest bepalende is geweest voor de weg die ik kon gaan. De ziekte koos voor mij op vele gebieden. En het was aan mij om daar vrede in te vinden en bovenal de schoonheid te ontdekken in dat andere leven.

Boos

Toch ben ik niet boos op die chronische ziekte. Ik sta er eerder neutraal tegenover. Iedereen krijgt hobbels op zijn pad, de ene wat meer dan andere, sommige zwaarder dan andere. Dus dat maakt me niet meer of minder bijzonder dan een ander mens. Ieders leven wordt een stuk gevormd door gebeurtenissen. En onze persoonlijkheid wordt mee gevormd door hoe we erop reageren. Fatalisme is me vreemd: voor mezelf voel ik in alle oncontroleerbare aspecten van het leven toch een zekere grip. Het doet je nadenken over wie je wil zijn. En je reakties steeds beter daarop af te leren stemmen. Wil ik negatief naar de dingen kijken, wil ik zoeken naar de vele dingen om dankbaar voor te zijn, etc etc.

Karakterfout?

Dat dingen je overkomen is geen schande, en al zeker niks om je voor te schamen. Nee, dat is heel normaal en onvermijdelijk. Je hoeft er dan ook niet tegen te vechten. Je kampt nu eenmaal met een chronische ziekte en dat is niet jouw karakterfout. Die ziekte is niet jouw schuld, het gebeurde niet omdat jij je (deels) ermee identificeert. Al moet je er wel over waken dat je de ziekte niet gaat gebruiken als een excuus, als iets om je achter te verstoppen en geen verantwoordelijkheid te nemen in je leven. Daar kan ik niet tegen hoor, meer nog: ik ben er zelfs allergisch aan!

Universiteit

Ik denk dat ik door mijn ziekte al heel jong een zekere wijsheid met me meedroeg, Ik ging naar de universiteit van het leven in versnelde opleiding vanop mijn zetel, zo voelt het. Het scherpte zeker mijn diepe empathie en tolerantie nog meer aan, en daagde me uit om veel interessants bij te leren over mezelf en mijn gevoeligheden. Het verdiepte mijn talent voor gelukkig zijn. En mijn koppige wilskracht en inventieve creativiteit om te zien wat wél kan, die zijn al zeer handig gebleken in extreme omstandigheden! Dus ja, deels voel ik me zeker bepaald door mijn ongezondheid. Maar de kern van mijn persoon, die was er al. Die is enkel meer ingekleurd geworden door mijn bestaan als chronisch zieke. Zo zie ik het voor mezelf. Maar voel je absoluut vrij om er compleet anders over te denken…