Ooh, ze is hoogbegaafd? Is ze verder wel normaal?

Mijn mond viel open toen dit me gevraagd werd. Of ze normaal is? Ja hoor, ze is verder heel normaal. En die van jou? Het feit dat onze dochter uitzonderlijk hoogbegaafd is lokt soms hele vreemde opmerkingen uit.

Uitzonderlijk hoogbegaafd

Ik kan me er nog steeds enorm over verbazen hoe mensen reageren als je vertelt dat je dochter uitzonderlijk hoogbegaafd is. Mensen kunnen bijvoorbeeld vallen over de term uitzonderlijk, maar die hebben we niet zelf bedacht. Dat is hoe kinderen met een IQ boven de 145 genoemd worden. En zij functioneert ruim boven de 145. Vanaf een score van 130 wordt een kind hoogbegaafd genoemd.

We krijgen opmerkingen als; tja, iedere ouder vind zijn kind hoogbegaafd. Of “ooh dan loopt ze sociaal zeker enorm achter“. Er bestaan zoveel aannames en misverstanden over (uitzonderlijk) hoogbegaafde kinderen. Iedereen lijkt er wel een mening over te hebben maar vrij weinig mensen hebben er echt verstand van.

Schuw

Het zijn juist dit soort opmerkingen die ouders van hoogbegaafde kinderen kopschuw lijkt te maken. Wij vonden het in het begin ook lastig om hardop tegen anderen te zeggen dat onze dochter hoogbegaafd is. Bang voor de reacties. Maar ook omdat we niet opschepperig over wilden komen. Inmiddels is dat gevoel weg en noemen we het beestje bij zijn naam. Toch zie ik nog veel ouders in mijn omgeving worstelen. En niet omdat ze zelf niet accepteren dat hun kind hoogbegaafd is, maar omdat ze bang zijn hoe anderen zullen reageren. En dus praten ze er maar een beetje omheen, net als wij een aantal jaar geleden deden.

Hoogbegaafd? Dat moet je niet willen!

Het is fijn als mensen het wél begrijpen. Die ene juf van het kinderdagverblijf die zei; “hoogbegaafd, dat moet je niet willen!?”, kon ik wel zoenen! Want het is inderdaad niet makkelijk. Maar veel mensen lijken zich dat niet te realiseren. Als je bedenkt dat het gemiddelde IQ 100 is en je met een IQ van 50 licht zwakzinnig of licht verstandelijk beperkt genoemd wordt (classificatie Resing & blok, 2002) dan begrijpen mensen vaak wel dat deze afwijking van 50 punten van het gemiddelde een hoop uitdagingen met zich meebrengt. Maar dat een afwijking van 50 punten de ándere kant op, dus richting een IQ van 150 uitdagingen met zich meebrengt linken veel mensen niet te snappen. Ouders met een kind dat licht zwakzinnig is krijgen een hoop begrip voor de zwaarte die de opvoeding van een licht zwakzinnig kind met zich meebrengt. Ik pleit er echt voor dat ouders van kinderen die (uitzonderlijk) hoogbegaafd zijn, die erkenning ook krijgen. Niet omdat ik zelf zo’n ouder ben, maar vooral omdat ik andere ouders zie worstelen. Ook wij hebben een hele weg afgelegd voordat we wisten dat onze dochter uitzonderlijk hoogbegaafd is.

Leeuwen en beren

Als peuter viel ze al op, bij de overgang naar de kleuterschool had ze al een forse ontwikkelingsvoorsprong. En bij haar eerste IQ test bleek ze uitzonderlijk hoogbegaafd en nog eens véél hoger uit te komen dan we verwacht hadden. Zowel wij als ouders, de onderzoeker als school waren enigszins perplex door haar scores. Ze is verder heel normaal. Maar ze is wel vreselijk verlegen en ziet overal leeuwen en beren. Ze denkt niet één, niet twee maar iets van 17 stappen vooruit. En dat maakt nieuwe situaties soms lastig voor haar. Ze heeft zelf dondersgoed door dat ze in sommige opzichten anders is dan anderen en probeert dat heel erg te verbergen. Niet alleen ik maar ook zij heeft al heel wat kwetsende opmerkingen naar haar hoofd gekregen. Vaak zijn ze natuurlijk helemaal niet kwetsend bedoelt. Maar een kind van drie dat al geleerd heeft haar mond te houden omdat ze steeds wijsneus genoemd wordt, doet je moederhart pijn.

Of ze normaal is? Geen idee.

Ik weet niet wat ik met dat soort vragen aan moet hoor. Ook nu nog niet en inmiddels is het alweer maanden geleden dat die vraag gesteld werd. Ze is gewoon wie ze is. Eerlijk gezegd zou ik niet eens weten hoe je een “normaal” kind zou moeten omschrijven. Ieder kind is gewoon zichzelf, met diens eigen eigenaardigheden. Gelukkig leert onze dochter steeds meer zichzelf zijn. En kan ze steeds beter omgaan met opmerkingen als wijsneus of betweter. Ik zie nog steeds wel eens dat ze echt op haar tong moet bijten om iemand niet te corrigeren. Zo stond er pas een mevrouw naast haar op de markt te mopperen dat ze het zo idioot vond dat ze tegenwoordig ook al eenhoorn hoorns op een dolfijn plakten. Mevrouw vond die eenhoorn rage compleet doorgeslagen. Dochterlief stond haar met grote, verbaasde ogen aan te kijken. Het dier waar het om ging was een narwal, toevallig haar lievelingsdier en gewoon een bestaand beest. Maar ook een die dat de meeste mensen niet kennen.

Voor haar is het heel normaal dat ze zoiets weet. Ze vindt het nog steeds lastig te begrijpen dat niet iedereen hetzelfde weet. Maar dat is iets wat ze zal moeten leren. Andere mensen weten weer andere dingen. En ik? Ik moet leren om te gaan met dit soort onwetende opmerkingen en vragen die kwetsen. De ene keer gaat dat echter beter de andere keer.