De wereld is luidruchtig. Vol met types die hun mondje wel bij zich hebben en haantje de voorste spelen in ieder gesprek. Uit onderzoek blijkt dat extraversie in onze maatschappij meer wordt gewaardeerd dan introversie. Maar wat nou als je niet zo bent? Als je introvert bent en niet perse op de voorgrond wil staan? Ben je dan ineens minder leuk? Hoe hou je je als verlegen persoon staand in een lawaaierige wereld. Zeker als je pas 10 jaar oud bent.
Onze oudste dochter is heel erg verlegen. Als ” vreemden” tegen haar praten zegt ze doorgaans niks terug. Ook niet als die ” vreemden” vrienden van haar ouders zijn die ze niet dagelijks ziet. Een paar jaar geleden begon ze steeds onzekerder te worden door de druk die ze vanuit school ervoer om extraverter te zijn. Ze had heel sterk het gevoel dat verlegen zijn niet goed is. In haar woorden; dat je lawaai moet maken om leuk gevonden te worden. Thuis zijn we toen begonnen met het volgende mantra: verlegen mensen moeten er ook zijn.
Wanneer ben je introvert?
In 1921 werden de termen introvert en extravert door Carl Jung geïntroduceerd. Extraverten werden beschreven als de naar buiten gekeerden. Mensen die hun energie uit hun omgeving halen. Introverten waren de naar binnen gekeerden. Zij richten hun aandacht naar binnen en krijgen energie van alleen zijn. Honderd jaar later staan de basisprincipes nog steeds, maar zijn er wel inzichten bij gekomen. Ieder mens heeft een bepaald optimaal prikkelniveau waarbij ze zich lekker voelen en hun brein goed functioneert. Introverten bereiken dat optimale prikkelniveau eerder dan extraverten die meer stimulans nodig hebben om datzelfde niveau te bereiken. Zij richten zich op de buitenwereld om tot hún optimale prikkelniveau te komen. ( bron; psychologie magazine 01/2021) Extraverte mensen houden van gezelschap en krijgen energie van gezellig kletsen. Introverte mensen daarentegen nemen minder snel het woord en observeren liever. Doordat ze eerder overprikkeld raken beleven ze liever avonturen in boeken dan in de échte’ wereld zoals extraverten.
Introvert, extravert of ambivert
Dan zijn er ook nog mensen die zich in geen van beide typeringen herkennen. De meeste mensen zitten ergens in het midden tussen de gesloten oester en de kwebbelende flapuit. Die mensen noemen we ambivert. Iemand kan een hoop extraverte kenmerken hebben, maar toch niet erg avontuurlijk zijn. Of Veel introverte kenmerken maar wel heel hartelijk zijn en makkelijk een kletspraatje maken. Vaak wordt introversie verward met gevoeligheid, maar dat heeft op zich niets met elkaar te maken. Zowel een extravert als introvert iemand kan bot uit de hoek komen of juist heel gevoelig reageren.
Stimuleert school alleen extraversie?
Terug naar mijn tienjarige. Zij voldoet absoluut aan de kenmerken van een introvert iemand. Ze is rustig en bedachtzaam, hoeft niet perse het hoogste woord te voeren in de groep en laadt beter op door alleen-tijd. Op zich prima toch, zou je denken? Helaas vraagt deze tienjarige zich inmiddels al af of er iets mis is met haar. En vindt ze zichzelf raar. Ze heeft heel erg het gevoel dat ze op school pas meetelt als ze extravert gedrag laat zien. Ze staat liever niet voor de klas, heeft genoeg aan een paar hechte vriendschappen en heeft tijd nodig om haar schroom te overwinnen in nieuwe ( sociale) situaties. Haar verjaardagen viert ze niet groots, daar vindt ze helemaal niks aan. Ze viert het liever een aantal keer met een beperkt aantal mensen. En daar kijken mensen van op. Sterker nog, ze vinden er wat van en schromen het niet om dat ook tegen het kind in kwestie te zeggen. Ze kreeg steeds vaker opmerkingen dat ze niet zo verlegen hoeft te zijn. Of: “joh, zo’n feestje dat is toch hartstikke gezellig!” Maar zij vindt dat helemaal niet gezellig, Eerder veel te druk.
Thuis hebben we daar woorden aangegeven door te zeggen dat ze soms “uitgemenst” is. Dan heeft ze even genoeg van alle mensen om haar heen en trekt ze zich het liefst terug op haar kamer met een boek.
Verlegen mensen moeten er ook zijn!
De bom barste een paar jaar gelden, nog voor de corona crisis. Een juf had weer eens een opmerking gemaakt over het feit dat ze zo verlegen is. Ze had iets moeten doen of halen voor de juf wat ze niet durfde. En de juf in kwestie had gereageerd met de achteloze opmerking: “joh, je hoeft niet zo verlegen te doen.” Dochterlief had eruit geklapt dat verlegen mensen er ook moeten zijn. Dat ze niet verlegen doet maar verlegen is en dat dat helemaal prima is. Boos was ze teruggelopen naar haar plek om de juf vervolgens zo veel mogelijk te negeren. En de juf? Die gaf haar gelijk. Ze sprak mij er laten op aan en vertelde war er gebeurt was. Dat ze het zo goed had gevonden dat ze voor zichzelf opgekomen was en dat er op school inderdaad wel erg veel nadruk op extraverte kenmerken gelegd werd.
Verschillende types in één gezin
In ons gezin hebben we zowel introverten, extraverten als ambiverten. Zo op het eerste gezicht lijken manlief en onze middelste dochter de extraverte persoonlijkheden. Is er een feestje dan willen zij erheen. En alleen tijd kan je toch best met zijn allen doorbrengen? Hoezo je bent uitgemenst? Van mensen om je heen krijg je toch juist energie? Onze oudste en ik zijn eerder de introverten. Opladen doe je met een boek in de zon. Feestjes zijn gezellig hoor, maar niet te lang en niet te vaak. En vooral niet met teveel mensen die we niet kennen. Zoonlief, onze jongste, zou ik eerder als ambivert typeren. Hij is heel verlegen, maar het liefst onder de mensen. Hoe meer reuring hoe beter, als hij maar niet in het middelpunt van de belangstelling hoeft te staan.
Als introvert ben je nét zo leuk
De voorkeur die de maatschappij geeft aan extraverte kenmerken werd door onze dochter haarfijn opgepakt. Het maakte haar onzeker en gaf haar het gevoel dat ze vreemd was. Hoe vaak wij haar ook zeggen en tonen dat haar introverte kenmerken net zo leuk zijn als de extraverte persoonlijkheid van haar zus, in de buitenwereld krijgt ze te vaak een andere boodschap. Wij als maatschappij zouden kinderen moeten leren dat verlegenheid geen handicap is maar een gewaardeerde eigenschap van een persoon. Als we geen omslag gaan maken in hoe we praten tegen en over de meer timide, verlegen kinderen vrees ik dat we te veel kinderen leren twijfelen aan zichzelf. En wees eerlijk, is onze samenleving misschien niet een tikje té extravert?
