Op 4 mei is het wereld astmadag. Een dag in het teken van het creëren van bewustzijn over astma, bij zowel volwassenen als kinderen. Maar ook het verbeteren van zorg en behandelmogelijkheden voor mensen met astma. Vrij kunnen ademen is van levensbelang. Letterlijk. Na dit ingrijpende jaar dat in het tekenstond van corona is nog eens extra duidelijk geworden hoe belangrijk gezonde longen zijn.
Astma tijdens een pandemie
Het afgelopen jaar hebben veel astmapatiënten geworsteld met de maatregelen rondom het coronavirus. Mondkapjes gaven sommigen een extra gevoel van benauwdheid, terwijl andere astmapatiënten daar geen last van hadden. Hoesten in het openbaar werd plots aanleiding van argwanende blikken. En wat te denken van benauwdheid? Is het een astma-aanval of tijd om een coronatest te laten doen? Voor veel astmapatiënten is het afgelopen jaar extra pittig geweest in die zin dat ze enerzijds extra risico lopen en anderzijds hun dagelijkse symptomen veel kunnen lijken op die van corona.
Wat is astma?
De meeste mensen hebben wel een beeld bij astma, zonder zelf ervaren te hebben hoe het is. Het algemene beeld is dat je, als je astma hebt, regelmatig plotseling benauwd bent. Astma heeft echter veel meer gevolgen dan alleen benauwdheid.
Astma is een ontsteking van de longen. De ontsteking is bij astma blijvend. Dit betekent dat er altijd kleine ontstekingen zijn in de longen. Dit kan veel klachten veroorzaken. Je longen kunnen erg gevoelig reageren op bepaalde prikkels zoals huisstofmijt, dieren, pollen of rook. Sommigen worden hier plotseling benauwd van en dat noemen we een astma-aanval. Bij anderen gaat dit veel geleidelijker, die gaan hoesten of worden heel langzaam steeds benauwder. De slijmvliezen in neus, longen en keel zwellen op waardoor ze meer slijm en vocht produceren. De spiertjes rondom je luchtwegen trekken samen en maken de luchtwegen smaller. Ademen wordt moeilijker en de longen raken vol lucht die niet ververst wordt. Dit kan een heel angstig gevoel geven maar een astma-aanval is niet direct gevaarlijk.
Ontstoken longen of een longontsteking?
Je longen zijn bij astma altijd een beetje ontstoken. Gelukkig geeft dat niet elke dag klachten en is het wezenlijk anders dan een longontsteking. Astmaklachten kunnen soms weken of maanden aanhouden. Een longontsteking wordt veroorzaakt door een bacterie en geneest met medicatie meestal vrij snel. Doordat je het plots heel benauwd kan krijgen is kan het heel beangstigend zijn. Er is echter ook een groep mensen die ongemerkt een longontsteking heeft. Ouderen hebben bijvoorbeeld vaak geen koorts bij een longontsteking. Maar ook doorgewinterde astmapatiënten die al vaak een longontsteking gehad hebben kunnen signalen van een longontsteking verwarren met een ernstige astma-aanval.
Is het een longontsteking of corona? Mijn verhaal
Het verschil tussen corona en een “gewone” longontsteking is dat de laatste veroorzaakt wordt door een bacterie en goed te behandelen is met antibiotica. Voor longklachten veroorzaakt door het coronavirus en hiervoor is nog niet één specifiek medicijn beschikbaar.
Een jaar geleden, aan het begin de coronacrisis in Nederland, werd ik heel erg ziek. Ik werd plots erg benauwd, had hoge koorts en bleef maar hoesten. Ik was in contact geweest met iemand die net uit Singapore kwam, wat toen op de lijst van risicogebieden stond, maar zij had geen symptomen. Bovendien waren er toen nog geen corona patiënten in onze regio. Het oordeel van de huisarts was: longontsteking. Ik kreeg antibiotica maar bleef ziek. Er werd prednison voorgeschreven en langzamerhand namen de koorts en het hoesten af.
De eerste coronatest
Na een aantal weken werd het veilig genoeg geacht om naar de longarts te gaan. Ik moest eerst naar het ziekenhuis voor een coronatest en belandde daar in een vrije surreële situatie. Toen waren we nog niet zo gewend aan mondkapjes en artsen in papieren pakken. Er werd een keel-swab afgenomen, nog geen neus-swab, en ik moest 48 wachten op de uitslag. Als die negatief was mocht ik een week later naar de longarts. Gelukkig was de test negatief en kon de afspraak doorgaan. De longarts achtte het uiterst onwaarschijnlijk dat het corona was nu de test negatief was. De huidige behandeling werd voortgezet en ik moest na een paar maanden terugkomen. Ik heb me opgelaten, aangestaard en ontweken gevoeld doordat ik zoveel bleef hoesten. Mensen staarden me letterlijk aan. Ik bleef maar zeggen dat het geen corona was, maar ja…..in deze tijd is hoesten een lastig fenomeen.
Een jaar later
Nu, een jaar later is ze van mening veranderd. De revalidatiearts noemde me een schim van mezelf. In twaalf maanden tijd is het me niet gelukt voldoende te herstellen. Hoewel mijn longklachten minder werden, raakte ik mijn reuk en smaak kwijt. Mijn conditie bleef uitermate slecht, ondanks het feit dat ik twee keer in de week train met een fysiotherapeut. Er werd een hart, spier en longconditietest aangevraagd waar ik glasrijk voor zakte. Mijn ergotherapeut kwam als eerste met de hypothese dat het misschien toch corona is geweest nadat manlief corona kreeg en ik niet besmet raakte. Ze vond me daarnaast meer lijken op de corona patiënten die ze begeleidde dan op haar gemiddelde EDS cliënt. Fietsen naar de school van mijn kinderen stond inmiddels gelijk aan het lopen van een marathon; compleet uitputtend.
Geen astma maar corona
Een paar weken geleden zakte ik weer helemaal af; hoesten, benauwd etc. etc. Weer mocht ik een coronatest doen, voor de zoveelste keer, en weer was die negatief. Weer was de huisarts aan het dubben en werd er overlegd met de longarts. Weer werd er antibiotica en prednison ingezet en weer was niet helemaal duidelijk wat er aan de hand was. Of is, afhankelijk van hoe je het bekijkt. Was dit “gewoon” een nieuwe longontsteking? Of toch niet. Tijdens een gesprek met de longarts waarin ze alles tot op het detail uitvroeg kwam zij tot de conclusie dat het aannemelijk is dat het corona is geweest. De klachten die ik nu nog steeds heb passen helemaal in het beeld dat de meeste corona patiënten laten zien. En dit vergt een andere aanpak dan mijn reguliere astmaklachten vragen.
Wereld Astma Dag
Ik ben niet de enige die, waarschijnlijk ongemerkt, besmet is geraakt met het coronavirus en daar lange termijn klachten van ondervindt. Er zijn steeds meer mensen die longklachten houden nadat ze corona hebben gehad. Welke klachten dit zijn en in welke mate mensen daar last van hebben verschilt. Sommigen hebben een blijvende kwetsbaarheid, astma, overgehouden aan hun besmetting. In Nederland maakt het longfonds zich hard voor mensen die blijvende schade hebben overgehouden aan het coronavirus. Meer dan ooit is duidelijk geworden hoe belangrijk gezonde longen zijn voor ons algehele welbevinden. Goede zorg en behandelmogelijkheden zijn hard nodig nu er een veel grotere groep een beroep doet op longzorg. Wereld astma dag heeft daarmee dit jaar een extra dimensie gekregen.
